Mohandas Karamchand Gandhi oo loo yaqaan Mahatma Gandhi wuxuu dhashay Oktoobar 2, 1869, wuxuu ku dhashay gobolka Gujarat magaalada Porbandar, India, wuxuu ahaa qareen Hindi, siyaasi, u dhaqdhaqaaqa arrimaha bulshada iyo qoraa kaas oo noqday hogaamiyihii dhaqdhaqaaqii wadaniga ee ka dhanka ahaa Ingiriiska oo markaa maamulayey Hindiya.
Gandhi caalami ahaan waxaa lagu qaddariyaa caqiidadiisa mudaaharaad rabshad la’aanta ah (satyagraha) si loo gaaro horumar siyaasadeed iyo bulsho, Indhaha malaayiin Hindi ah Gandhi wuxuu u ahaa Mahatma (“Nafta Weyn”).
Caannimadiisu waxay ku faaftay adduunka oo dhan intii uu noolaa, waxayna kor u kacday uun dhimashadiisa ka dib, magaca Mahatma Gandhi hadda waa mid ka mid ah kuwa ugu caansan adduunka.
Dhalinyaronimadiisii
Gandhi wuxuu ahaa ilmaha ugu yar xaaska afraad ee aabihiis, aabihii – Karamchand Gandhi wuxuu ahaa dewan (wasiirka guud) ee Porbandar, hooyadii Gandhi waxa ay si buuxda ugu dheganayd diinteeda, wax dan kama lahayn wax qurxin iyo dahab, wakhtigeeda ayay u kala qaybisay gurigeeda iyo macbadka, way soomi jirtay si joogto ah.
Goobaha waxbarasho ee Porbandar waxay ahaayeen kuwo aasaasi ah, dugsigii hoose ee uu Mohandas dhiganayay, carruurtu waxay alifbeetada ku qori jireen ciidda iyagoo farahooda isticmaalaya, nasiib wanaag isaga aabihiis wuxuu noqday dewan In kasta oo Mohandas uu marmar ku guulaysan jirey abaal-marinno iyo deeqo waxbarasho ee dugsiyada deegaanka, haddana rikoodhkiisu waxa uu ahaa mid dhexdhexaad ah.
Mid ka mid ah warbixinnada ayaa ku qiimeeyay inuu ku wanaagsanaa Ingiriisiga, ku fiicnaa xagga Xisaabta kuna liitey Juqraafiga, dhaqan wanaagsan, far qoraalkiisa xun.
Waxa uu guursaday isagoo 13 jir ah, sidaas awgeedna sannad ayuu ku waayey dugsiga, Waxa uu jeclaa in uu u baxo socod dheer oo keligiis ah marka laga reebo xilliga uu xanaanaynayo aabbihiis oo markaa xanuunsanaa (oo wax yar ka dib dhintay) ama uu hooyadii ka caawinayo hawsha guriga.
Sannadkii 1887-kii Mohandas waxa uu ka gudbay imtixaankii shahaadiga ahaa ee Jaamacadda Bombay (hadda Jaamacadda Mumbai) wuxuuna ku biiray Samaldas College in Bhavnagar (Bhaunagar), Maadaama uu si lama filaan ah uga soo wareegay afkiisii hooyo—Gujarati— una wareegay Ingiriisi, waxaa ku adkaatay inuu la socdo casharrada.
Sanado uu joogay koonfur afrika
Afrika waxay u ahayd Gandhi caqabad iyo fursad oo waxaa ku adkaatay inuu guul gaaro, ugu waxa uu halkaas ku qaatay in ka badan labaatan sano, isaga oo ku soo laabtay Hindiya muddo kooban 1896-97, Labada ugu yar afartiisa carruur ah ayaa halkaas ku dhashay.
Dhaqdhaqaaq siyaasadeed iyo bulsho
Gandhi waxa uu si dhakhso ah ula kulmay midabtakoorkii lagaga dhaqmi jiray Koonfur Afrika, maxkamad magaalada Durban ku taal ayaa garsooreheeda ka codsaday inuu cimaamada iska siibo, wuu diiday oo ka baxay maxkamada, dhawr maalmood ka dib, isaga oo u safraya Pretoria, si aan qarsoodi ahayn ayaa looga soo tuuray qaybta tareenka heerka koowaad, Intii uu safarkaas ku jiray, waxa garaacay dirawalkii cadaanka ahaa si uu boos u siiyo rakaab reer Yurub ah, ugu dambayntiina waxa laga mamnuucay hudheelo loo qoondeeyay “Yurubiyaanka oo keliya.
Gaandi oo ku sugan magaalada Pretoria, waxa uu daraasad ku sameeyay xaaladaha ay ku nool yihiin saaxiibadiis South Asian-ka ah ee Koonfur Afrika, waxaanu isku dayay inuu baro xuquuqdooda iyo waajibaadkooda, balse ma aanu doonaynin inuu sii joogo Koonfur Afrika, bishii Juun 1894-kii markii uu qandaraaskiisii dhammaaday wuxuu ku noqday Durban isagoo diyaar u ah inuu u dhoofo Hindiya.
Markii Xaflad sagootin ah oo lagu maamuusayay loo qabtey wuxuuna ogaaday in Golaha Sharci-dejinta ee Natal uu tixgelinayo sharci looga hortagayo dadka Hindida ah xaqa ay u leeyihiin inay codeeyaan, “Tani waa bilowga baabi’inta xuquuqdeena,” Gandhi ayaa u sheegay dadkii martida u ahaa, waxa ay qirteen in aanay awood u lahayn in ay ka horyimaadaan xeerkan iyo sida ay uga jaahil yihiin siyaasadda gumaysiga, waxayna ka baryeen in uu iyaga dagaal galiyo.
bishii Luulyo 1894, markii uu ahaa 25 jir, wuxuu ku dhowaad habeenkii u soo baxay olole siyaasadeed oo karti leh, waxa uu codsiyo u gudbiyay golaha sharci dejinta ee Natal iyo dawladda Ingiriiska codsi gaasoo ay saxiixeen boqolaal ka mid ah dadkii ay isku dalka ahaayeen.
Ma uu hor istaagi karin in la ansixiyo sharciga balse waxa uu ku guuleystay in uu soo jeediyo dareenka dadweynaha iyo saxaafadda Natal, India, iyo England cabashada Hindida Natal, waxaa lagu qanciyay inuu dego Durban si uu ugu dhaqmo sharciga iyo inuu abaabulo bulshada Hindiya.
Sannadkii 1894kii ayuu aasaasay Congress-ka Natal Indian Congress, kaas oo isaga laftiisu ka noqday xoghaye, Isaga oo adeegsanaya ururkaas siyaasadeed ee caadiga ah, waxa uu ku beeray ruux wadajir ah bulshada Hindida ee kala duwan, waxa uu ku faafiyey dawladda, sharci-dejinta, iyo saxaafadda bayaannada sababaysan ee cabashada Hindiya.
Sannadkii 1896-kii Gandhi waxa uu aaday Hindiya si uu u soo kaxeeyo xaaskiisa, Kasturba (ama Kasturbai) iyo labadooda carruur ee ugu waaweyn iyo in uu taageero u fidinayo Hindida dibadda, Waxa uu la kulmay madax caan ah oo uu ku qanciyay in ay khudbado ka jeediyaan shirarka dadweynaha ee ka dhacaya magaalooyinka waaweyn ee dalka.
Nasiib darro isaga, dhaqdhaqaaqyadiisa iyo odhaahdiisa oo dhan oo dhar-xidhan ayaa gaadhay Natal oo waxay huriyeen dadkeedii Yurubiyaanka, markii uu ka degay Durban bishii Janaayo 1897, waxaa weeraray oo ku dhawaaday in ay dilaan koox caddaan ah, Joseph Chamberlain oo ahaa xoghayihii gumeysiga ee golaha wasiirada Ingiriiska ayaa u sheegay xukuumadda Natal inay xukunto raggii dambiilayaasha ahaa, laakiin Gandhi ayaa diiday inuu dacwad ku soo oogo dembiilayaasha, waxay ahayd, ayuu yidhi, mabda’a isaga oo leh inaan khalad shakhsi ah laga helin maxkamad sharci ah.
Iska caabin iyo natiijooyinkeeda
Gandhi ma ahayn nin ciilka qabay, narkii uu qarxay dagaalkii Koonfur Afrika (Boer) ee 1899-kii, wuxuu ku dooday in Hindida oo sheeganaysa xuquuqda buuxda ee dhalashada gumeysiga Boqortooyada Ingiriiska ee Natal ay waajib ku tahay inay difaacaan gumeysiga, Wuxuu abaabulay 1100 mutadawiciin ah, Waxay ahayd hawsha Gandhi inuu ku beero ruux u adeegida kuwa ay u arkaan inay yihiin kuwa dulmiyay, Tifaftirihii Pretoria News ayaa bixiyay sawirka Gandhi ee aagga dagaalka.
Guushii Ingriisku ka gaadhay dagaalka wax yar ayay nafis u aheyd Hindidii Koonfur Afrika, sannadkii 1906dii dawladdii Transvaal waxay daabacday qaanuun si gaar ah u bahdilayo oo loogu talagalay diiwaangelinta dadka hindida ah, hindidu waxay qabteen shir mudaaharaad ballaaran oo ka dhacay Johannesburg bishii Sebtembar 1906, iyadoo hoggaanka uu Gandhi yahay, waxay qaadeen ballanqaad ah inay ku xadgudbaan qaanuunka.
Halgankii Koonfur Afrika waxa uu socday in ka badan 7 sano, waxay lahayd kor u kac iyo hoos u dhac, laakiin hogaaminta Gandhi, dadka yar ee Hindida ah ayaa sii waday iska caabbinta khatarta culus, boqolaal Hindi ah ayaa door biday inay u huraan noloshooda iyo xorriyaddooda halkii ay u hoggaansami lahaayeen sharciyo ka xumaaday damiirkooda iyo ixtiraamkooda, wajigii ugu dambeeyay ee dhaqdhaqaaqa 1913, boqolaal Hindi ah oo ay ku jiraan haween ayaa aaday xabsiga, kumanaan shaqaale Hindi ah oo shaqada ka bilaabay macdanta ayaa si geesinimo leh ula kulmay xarig, karbaash iyo xitaa toogasho.
Waxay ahayd dhibaato aad u xun oo soo wajahday dadka Hindida ah, balse waxay ahayd xayaysiiskii ugu xumaa ee loo sameeyo dawladda Koonfur Afrika taas oo cadaadis kaga imaanaya dawladaha Ingiriiska iyo Hindiya, waxay ogolaatay heshiis dhex-dhexaad ah oo ay ka wadahadleen Gandi oo dhinac ah iyo hoggaamiyihii Koonfur Afrika Gen. Jan Christian Smuts oo dhanka kale ah.
Ku noqoshadiisii Hindiya
Gandhi waxa uu go’aansaday in uu ka tago Koonfur Afrika xagaagii 1914-kii, ka hor intii aanu dillaacin dagaalkii 1aad ee Adduunka, isaga iyo qoyskiisu waxa ay markii ugu horreysay tageen London, halkaas oo ay ku sugnaayeen dhawr bilood, ugu dambeyntii waxay ka dhoofeen Ingiriiska bishii Diseembar, iyagoo yimid Bombay horaantii Janaayo 1915.
U soo ifbaxa hogaamiye qaran
Saddexdii sano ee xigtey ku laabashadiisii hindiya, Gandhi waxa uu u muuqday in uu si aan la hubin ugu dul wareegayay siyaasadda Hindiya, isaga oo diiday in uu ku biiro kacdoon kasta oo siyaasadeed, isaga oo taageeraya dadaalka dagaalka Ingiriiska, iyo xitaa askar u qoraya Ciidanka Hindida Ingiriiska.
Si kastaba ha ahaatee, Ingiriisku wuxuu ku adkaystay inuu cadaadiyo mucaaradnimada Hindida taas oo awood u siisay mas’uuliyiinta inay xabsiga dhigaan iyada oo aan maxkamad la soo taagin kuwa looga shakisan yahay kacdoonka, Gandhi oo xanaaqsan ayaa ugu dambeyntii shaaca ka qaaday dareen ka fogaanshaha rajadii Ingiriiska wuxuuna ku dhawaaqay halgan satyagraha ah(halgan aan wax rabshad ah la socon).
Dayrtii 1920-kii, Gandhi wuxuu ahaa qofka ugu sarreeya masraxa siyaasadda, Wuxuu dib u habeyn ku sameeyay Xisbiga Kongareeska isagoo u rogay qalab siyaasadeed oo wax ku ool u ah qarannimada Hindiya, Fariinta Gandhi waxay ahayd mid fudud: ma ahayn qoryaha Britishka laakiin cilladaha Hindida laftooda ayaa dalkooda ku sii hayay addoonsiga.
Barnaamijkiisa wuxuu ahaa wada shaqayn la’aanta ka dhanka ah dawladda Ingiriiska, waxaa ku jiray qaadacaada ma aha oo kaliya wax soo saarka Ingiriiska, laakiin hay’adaha uu ka shaqeeyo ama uu caawiyay Ingiriiska sida: sharci-dejinta, maxkamadaha, xafiisyada, dugsiyada.
Waxa uu jabiyay cabsidii laga qabay maamul shisheeye, waxa kale oo uu horseeday in la xidh-xidho kumanaan qof oo satagrafi ah (satyagrahis), kuwaas oo sharciga ka horyimid, si farxad lehna xabsiga ugu galay.
Bishii Febraayo 1922-kii dhaqdhaqaaqa wuxuu u muuqday mid ku sii socda mowjad kor u kac ah, laakiin ka argagaxay rabshado ka dillaacay Chauri Chaura, oo ah tuulo fog oo ku taal bariga Hindiya, Gandhi wuxuu go’aansaday inuu joojiyo caasinimada dadweynaha, taasi waxay dhabarjab ku noqotay in badan oo ka mid ah xertiisa oo ka baqay in is-xakamaynta iyo is-daba-marintu ay hoos u dhigto halganka waddaniga, Gandhi laftiisa ayaa la xiray March 10, 1922, markii uu isku dayay kacdoon, waxaana lagu xukumay lix sano oo xarig ah.
Waxa la sii daayay bishii Febraayo 1924-kii, ka dib markii lagu sameeyay qalliin loogu talagalay appendicitis, xisbiga Congress-ka ayaa u kala jabay laba qaybood, mid hoos yimaada Chitta Ranjan Das iyo Motilal Nehru (aabaha Jawaharlal Nehru, ra’iisul wasaarihii ugu horreeyay ee Hindiya) oo door biday gelitaanka sharci-dejinta iyo kan kale oo hoos yimaada Chakravarti Rajagopalachari iyo Vallabhbhai Jhaverbhai Patel oo ka soo horjeeday.
Bishii Disembar 1924-kii waxaa loo magacaabay madaxweynaha Xisbiga Congress-ka, wuxuuna xilka hayay muddo sannad ah.
Ku soo noqoshadii hogaanka xisbiga
Bartamihii 1920-meeyadii Gandhi wax yar kamuu danayn siyaasadda firfircoon waxaana loo arkayay xoog la isticmaalay. Si kastaba ha ahaatee, 1927 dawladda Ingiriiska waxay magacawday guddi dib-u-habeyn dastuuri ah oo hoos yimaada Sir John Simon oo ahaa qareen caan ah iyo siyaasi Ingiriis ah, guddigaas oo aan ku jirin hal Hindi ah, markii Congress-ka iyo xisbiyada kale ay qaadaceen komishanka, xamaasadda siyaasadeed ayaa kor u kacday.
Kalfadhigii Congress-ka ay ku yeesheen magaalada Calcutta bishii Diseembar 1928, Gandhi wuxuu soo saaray qaraarka muhiimka ah ee dalbanaya olole aan rabshad lahayn oo waddanka oo dhan ah oo loogu talagalay madax-bannaani buuxda.
Gandhi waxa uu ku soo noqday codka hogaamiyaha xisbiga Congress-ka, bishii Maarj 1930kii waxa uu bilaabay satyagraha ka soo horjeeda cashuurtii Ingiriisku ku soo rogay milixda, taas oo saamaysay qaybta ugu saboolsan bulshada waxay aheyd mid ka mid ah ololayaashii ugu cajiibsanaa uguna guulaha badnaa ee dagaal aan rabshad lahayn oo ka dhan ah rajadii Ingiriiska, waxay keentay in xabsiga la dhigo in ka badan 60,000 oo qof.
Sannad ka dib, markii uu wadahadal la yeeshay Lord Irwin ku-xigeenkii ingiriiska Gandhi wuxuu aqbalay xabbad joojin, wuxuu joojiyay caasinimadii madaniga aheyd, wuxuuna ogolaaday inuu ka qayb galo Shirweynaha Wareega ee London isagoo ah wakiilka kaliya ee Congress-ka Qaranka Hindiya.
Shirkaas oo lagu soo koobay dhibka haysta dadka laga tirada badan yahay ee Hindiya halkii uu ka ahaan lahaa wareejinta awoodda Ingiriiska, waxa uu niyad jab weyn ku noqday waddaniyiinta Hindiya, Intaa waxaa dheer, markii Gandhi uu ku soo laabtay Hindiya bishii Diseembar 1931, wuxuu helay xisbigiisa oo wajahaya weerar dhan walba ah oo ka yimid Lord Irwin kaas oo soo saaray cadaadiskii ugu xumaa ee taariikhda dhaqdhaqaaqa waddaniyiinta, Gandhi ayaa mar kale la xidhay, dawladduna waxay isku dayday inay ka xidho dibadda oo ay baabi’iso saamayntiisa.
1932 isagoo weli maxbuus ah, wuxuu bilaabay inuu soomo si uu uga mudaaharaado go’aankii dawladda Ingiriiska ee ahaa in la kala saaro waxa loogu yeero “aan la taaban karin”, Soonku waxa uu dalka ka abuuray kacdoon shucuur ah, waxaana qaab doorasho oo kale si wada jir ah oo degdeg ah u dejiyay hogaamiyayaasha bulshada Hinduuga iyo Dalit oo ay ayideen dawladda Ingiriiska, soonku wuxuu noqday bilawga olole xooggan oo meesha looga saarayo xuquuq la’aanta Dalit.
Sannadkii 1934-kii Gandhi iskama casilin oo kaliya hoggamiyaha balse sidoo kale wuxuu iska casilay xubinnimadii Xisbiga Congress-ka, waxa uu rumaysnaa in xubnaha hogaaminaya ay u qaateen halganka rabshad la’aanta dano siyaasadeed, wuxuu markaas ka dib xoogga saaray “barnaamijkiisii wax dhisaya”, waxbaridda miyiga Hindiya, sii wadida dagaalkii uu kula jiray lama taabtaanka iyo horumarinta nidaam waxbarasho oo ku habboon baahida dadka.
Gandhi laftiisa wuxuu u aaday inuu ku noolaado Sevagram oo ah tuulo ku taal bartamaha Hindiya, taas oo noqotay xarunta barnaamijkiisa kor u qaadista bulshada iyo dhaqaalaha.
Wajigii ugu dambeeya
Markii uu dillaacay dagaalkii labaad ee adduunka, halganka waddaniyadda ee Hindiya wuxuu galay wajigii ugu dambeeyay ee muhiimka ahaa, Gandhi waxa uu necbaa faashiistaha iyo waxa ay u taagan tahay oo dhan, Dhanka kale, Congress-ka Qaranka Hindiya waxay diyaar u ahaayeen inay taageeraan dadaalka dagaalka Ingiriiska haddii is-xukunka Hindiya la xaqiijiyo.
Bartamihii 1942-kii dagaalkii ka dhanka ahaa quwadihii Axis gaar ahaan Jabbaan, waxa uu ku jiray marxalad adag, Ingiriiskuna waxa uu si adag uga falceliyay ololihii, waxa ay xidh-xidheen dhamaan Hogaankii Shirweynaha oo ay u guntadeen in ay mar uun burburiyaan Xisbiga.
Waxaa jiray dibadbaxyo rabshado wata oo si adag loo xakameeyay, Gandhi, xaaskiisa, iyo dhowr hogaamiye kale oo sare oo xisbiga ah (oo uu ku jiro Nehru) ayaa lagu xayiray Aga Khan Palace (hadda Gandhi National Memorial) ee Poona (hadda Pune), Kasturba waxay ku dhimatay halkaas horraantii 1944 wax yar ka hor intaan Gandhi iyo kuwii kale la sii dayn.
Xidhiidhkii Indo-British ayaa bog cusub u furay guushii Xisbiga Shaqaalaha ee Britain 1945, labadii sannadood ee xigtey waxa socday wada-xaajood saddex geesood ah oo daba dheeraaday oo dhex maray hoggaamiyeyaasha Congress-ka, Ururka Muslimiinta ee Maxamed Cali Jinnah, iyo dawladda Ingiriiska.
Wuxuu ku dhammaaday Qorshahii Mountbatten ee Juun 3, 1947 iyo samaynta labada maamul ee cusub ee Hindiya iyo Pakistan bartamihii Agoosto 1947.
Waxay ahayd mid ka mid ah niyad jabka ugu weynaa ee nolosha Gandhi in xorriyadda Hindiya la xaqiijiyay iyada oo aan midnimada Hindiya la helin, gooni u goosadkii Muslimku wuxuu helay kor u kac weyn halka Gandhi iyo asxaabtiisu ay ku jireen xabsiga 1946-47 iyada oo qabanqaabadii ugu dambaysay ee dastuuriga ahayd laga wada xaajoonayay.
Markii la aqbalay qaybsiga qaarad hoosaadka taasoo ka soo horjeeda taladiisa wuxuu ku tuuray nafsadiisa hawshii uu ku bogsiin lahaa nabarradii colaadda, wuxuu soo booqday goobihii ay rabshaduhu ka dhaceen ee Bengal iyo Bihar, wuu waaniyay kuwii waaweynaa, wuu u tacsiyeeyay dhibanayaasha, Gandhi waxaa eedayn u jeediyay qaybo ka tirsan labada dhinac, markii uu qancin waayay ayuu soomay.
Arimaha qoyskiisa
Gandhi ayaa guursaday isagoo 13 sano jir ah, Kasturba Kapadia oo sidoo kale ah 13 jir aheyd ayuu guursaday, Kasturba ayaa mar dambe ka qayb qaadan doonta tiro ka mid ah ololeyaasha caasinimada madaniga aheyd ee ninkeeda.
Dabayaaqadii 1885kii, Gandhi aabihiis Karamchand ayaa dhintay, Gandhi oo markaa 16 jir aha, iyo xaaskiisa ayaa dhalay ubadkoodii ugu horreeyay, kaas oo noolaa maalmo yar, labada dhimasho ayaa aad uga xumaaday Gandhi.
Gandhi iyo xaaskiisii waxay lahaayeen afar carruur oo dhammaan wiilal ah: Harilal, wuxuu dhashay 1888; Manilal waxa uu dhashay 1892; Ramdas waxa uu dhashay 1897 iyo Devdas oo dhashay 1900.
Waxbarashadiisa
Gandhi waxa uu dhigtay dugsi deegaanka ee magaaladiisa markii uu jiray sagaal jir, waa halka uu ku bartay xisaabta aasaasiga ah, luqadda Gujarati, taariikhda, iyo juqraafiga.
Kadib markii uu dhamaystay waxbarashadiisii hoose, Gandhi waxa uu galay Dugsiga Sare ee Alfred isaga oo 11 jir ah, waxa uu ahaa arday dhexdhexaad ah , xishoodka ayaa weli ku sii raagsanaa, laakiin wuxuu ahaa arday akhlaaq wanaagsan.
Qoraalkiisa ayaa ahaa mid aan la arki karin, culumaduna waxay aaminsan yihiin in tani ay sabab u tahay Gandhi markii hore wuxuu bartay inuu faraha wax ku qoro isaga oo 13 jir ah, waxa uu guursaday gabadh ay isku da’ yihiin, waxa kale oo ay wakhtigan ahayd markii uu aabbihii xanuunsaday.
Kadib markii Hindiya ay xornimadeeda qaadatay 1947, Dugsiga Sare ee Alfred waxaa loo beddelay Dugsiga Sare ee Mohandas Gandhi, Iskuulku wuxuu joojiyay shaqadiisa 2017 waxaana loo beddelay madxaf.
Sanadkii 1888, isagoo 18 jir ah Gandhi wuxuu galay Samaldas College ee Bhavnagar laakiin wax yar ka dib wuu ka baxay, aabihii wuxuu dhintay 1885-kii, qaraabadiisu waxay go’aansadeen inuu aado England si uu u barto sharciga oo uu raaco wadadii aabbihiis isagoo ah sarkaal maxalli ah.
Hooyada Gandhi ayaa ka soo horjeesatay fikradda, iyadoo ka walwalsan in akhlaaqda wiilkeeda ay ku xumaato nolosha England, isagoo ka jawaabaya, Gandhi wuxuu u xaqiijiyay hooyadii inuu ka fogaan doono hilibka, khamriga, iyo dumarka kale, hooyadiis ayaa ugu dambeyntii ka soo noqotay.
Gandhi waxa uu sharciga ka bartay University College London, waxa uu weli la ildarnaa yahay xishood, laakiin waxa uu isku dayay in uu ku habboonaado isaga oo u labbistay sidii nin Ingiriis ah oo caadi ah, Waxa kale oo uu qaatay duruus qoob ka ciyaar iyo hadal ah.
Saddex sano oo waxbarasho ah ka dib oo aheyd 1888 ilaa 1891, Gandhi waxa uu ka baxay University College London oo uu u aaday hoygiisa Hindiya, waxaa lagu soo dhaweeyay war naxdin leh oo ah in hooyadii dhimatay isagoo maqan.
Dilkii loo geystay Gandhi
Abaaro 5:17 galabnimo 30kii Janaayo 1948, Gandhi wuxuu joogay beerta Birla House (hadda Gandhi Smriti), isagoo u socda inuu khudbad ka jeediyo kulan duco ah, markii Nathuram Godse oo ahaa muwaadin Hindu ah uu saddex xabbadood xabadka kaga dhuftay.
Sida laga soo xigtay warbaahinta qaarkood, Gandhi isla markiiba wuu dhintay, kuwo kale ayaa taa mid ka duwan sheegay sida mid uu diyaariyey wariye goob jooge ahaa, Gandhi waxa la geliyey Guriga Birla oo la geliyey qol jiif halkaas ayuu ku dhintay qiyaastii 30 daqiiqo ka dib.
Gandhi waxaa dilay nin dhalinyaro oo Hinduu ah oo lagu magacaabi jiray Nathuram Godse wuxuu ka carooday dadaalka Gandhi uu ku heshiisiinayay Hinduska iyo Muslimiinta.
wuxuu dhintay Janaayo 30, 1948, magaalada Delhi – India.
Source: https://www.britannica.com/biography/Mahatma-Gandhi
Discover more from Taariikh24
Subscribe to get the latest posts sent to your email.